एजेन्सी/ आकस्मिक गर्भ निरोधक भन्नाले असुरक्षित यानै सम्पर्क भएपछि गर्भवती हुनबाट बच्नका लागि मात्र प्रयोग गर्ने साधन हो । नेपालमा ३ किसिमका आकस्मिक गर्भ निरोधका चक्कीको प्रयोग हुने गरेको छ ।
मिश्रित खाने चक्की
असुरक्षित यौन सम्पर्क भएको १ सय २० घण्टाभित्र प्रयोग गर्नुपर्छ । पहलिो ४ चक्की खाने र पहिहलोपटक प्रयोग गरेको १२ घण्टापछि पुनः थप ४ चक्की खानुपर्छ । यो चक्कीको प्रयोग गरेमा गर्भवती हुने सम्भावना २ प्रतिशत मात्रै रहन्छ ।
प्रोजेस्टिन मात्र भएको खाने चक्की
असुरक्षित यौन सम्पर्क भएको १ सय २० घण्टा भित्र १ चक्की खानुपर्छ । पहिलो चक्की प्रयोग गरेको १२ घण्टापछि अर्को १ चक्की प्रयोग गर्ने ।
आईयुसिडी
असुरक्षित यौन सम्पर्क भएको ५ दिनभित्रै लगाउनु पर्छ ।
कस्तो अवस्थामा प्रयोग गर्ने ?
– गर्भनिरोधका कुनै पनि विधि नअपनाएको अवस्थामा असुरक्षित यौन सम्पर्क भएमा,
–साधन गलत तरिकाले प्रयोग गरेको अवस्थमा,
– कण्डम फुटेमा वा आफै फुस्केमा,
– योनी बाहिर वीर्य स्खलन गराउन असफल भएमा,
–संभोग कार्य गर्न नहुने अवधिको गणना गर्न गल्ती गरेमा,
–भ्यासेक्टोमी प्रभावकारी हुनुभन्दा पहिले असुरक्षित यौन सम्पर्क भएमा,
– महिला यौन दुराचारको शिकार भएको अवस्थामा ।
स्तनपान गराइरहेकी आमाले गर्भ निरोधको उपायका रुपमा कुनैपनि विधिहरु नअपनाएको अवस्थामा गर्भवती हुने खतरा भएमा आकस्मिक गर्भ निरोधको साधन प्रयोग गर्न सक्छन् ।
आकस्मिक गर्भ निरोधका साधनले हुने असरहरु
आकस्मिक गर्भ निरोधका साधन प्रयोग गर्ने महिलालाई गर्भ निरोधको चक्की प्रयोग गरेको २ दिनसम्म रगत देखा पर्ने तथा महिनावारीमा गडबडी हुनसक्छ ।
आकस्मिक गर्भ निरोधको चक्की असर यस्ता छन्
–पेट दुख्ने,
–वाकवाकी लाग्ने,
–थकाई लाग्ने,
–टाउको दुख्ने,
–स्तनमा छुदा दुख्ने,
–रिङ्गाटा लाग्ने,
आकस्मिक गर्भ निरोधका साधन प्रयोग गर्ने महिलाहरुको ३ वा ४ हप्तामा महिनावारी हुनसक्छ । यदी सो अवधिमा महिनावारी नभएमा चिकित्सकको परार्मश लिइ गर्भको परीक्षण गराउनुपर्छ ।
